De zomer. Duizendvoudig parelt het zonlicht in de turquoise zee voor ons raam. Dit is God die schittert in de Schelde. Loom en basaal speelt het zomerleven zich af op de boulevard van Vlissingen. Kinderen spelen oer met zand en water.

Langzaam is het woord. Langzaam wandelen de toeristen in de zon en langzaam drinken ze hun koele bieren en wijnen op de terrassen. Langzaam drijven de zeilbootjes tussen de trage, ijzeren mammoeten. Alles in Gods tempo: geduld, geduld – alles wat goed is en mooi komt langzaam.

Alles in Gods tempo: geduld, geduld – alles wat goed is en mooi komt langzaam

Wim Jansen

De zomer. Het leven is langzaam en loom en zo basaal mogelijk. Je trekt nauwelijks kleren aan want je hoeft je niet op te tutten voor je werk. Je schiet een gemakkelijke korte broek aan en een dun shirtje en je teenslippers. Je eet en drinkt zo luchtig mogelijk. Je laat je door het leven glijden. Net als de lichtdichter Hans Andreus lig je in de zon of liever in de schaduw maar altijd ‘hoor je het licht het zonlicht pizzicato’. Misschien geef je je over aan dit niets hoevende liggen:

‘… ik lig alleen maar stil
ik weet alleen het licht van wonder boven wonder
ik weet alleen maar alles wat ik weten wil.’

Wat weet je dan? Dat dit het leven is zoals het is bedoeld. Alleen het licht. Basaal.    

De zomer. Altijd komen beelden bovendrijven. Associaties van God weet waar. Ze hebben met de zon te maken. Ik denk aan landen met veel zon. Ik zie de oude Griek Diogenes de Hond voor me. Als het dan over basaal leven gaat… Ik zie hem ’s morgens uit zijn ton kruipen, zijn ontspulde tiny house avant la lettre. Wat heeft een mens meer nodig? Hij koestert zich in de zon en heeft daar genoeg aan. Hij heeft verrukkelijk schijt aan reputaties. Komt Alexander de Grote langs om die ruige, excentrieke gast eens te zien in zijn hoog beschaafde cultuur. Daar zal Diogenes toch wel van onder de indruk zijn. Hoezo? Zonder op of om te kijken spreekt hij hem aan: ‘Ga uit mijn zon!’

De zomer. Het basale, lieve lange licht. Maar met een steek van pijn denk ik aan de ongelooflijk complexe maatschappij waarin wij leven

wim jansen

De zomer. Het basale, lieve lange licht. Maar met een steek van pijn denk ik aan de ongelooflijk complexe maatschappij waarin wij leven. Een maatschappij waarin vrijwel niets meer basaal is. Waarin mensen van vlees en bloed onzichtbaar zijn geworden achter muren van bureaucratie, uit de wind gehouden door computerstemmen, ontoegankelijke websites, homepages zonder adres of telefoonnummer, links die jouw talloze wachtwoorden niet herkennen en heuse robots die het gesprek met je aan gaan. Nou ja, gesprek…

Tijdens mijn verhuizing afgelopen voorjaar ben ik, als er dan al de mogelijkheid was om te bellen, werkelijk uren zoet gehouden door robots aan gene zijde van mijn telefonisch contact. Nou ja, contact…  

De zomer. Uitgerekend deze zomer komen de berichten over de toename van Kunstmatige Intelligentie. Ola Källenius, CEO van Mercedes-Benz, te gast bij College Tour van 11 juni, deed er nogal snoeverig over. Dat intelligente auto’s ons leven zo zullen vergemakkelijken. Waar heb ik dat eerder gehoord? Zijn we met ons allen gelukkiger geworden sinds de mens alles uitvoert wat hij kan? We hebben de afgelopen eeuw de maatschappij alleen maar verder zien ontmenselijken en de natuur zien ontaarden, juist door alles te industrialiseren en automatiseren.

De zomer. Het basale leven onder de zon. Terwijl we worden overspoeld met Kunstmatige Intelligentie. En met de gevolgen daarvan in een geschonden natuur en de opwarming van de aarde. Variërend op wat de dichter Gerrit Komrij zei over godsdienst: ‘Kunstmatige Intelligentie houdt zich bezig met het oplossen van problemen die er niet zouden zijn als er geen Kunstmatige Intelligentie was.’

De zomer. Geen wonder dat het misgaat. Het woordpaar Kunstmatige Intelligentie vormt een tegenspraak in zichzelf. Immers, intelligentie is creatief, oorspronkelijk, intuïtief, brengt liefde voort – en kan daarom nooit kunstmatig zijn. Ga uit mijn zon.

Kunstmatige Intelligentie bestaat niet.

Vond u dit artikel waardevol? Trakteer ons dan op een kopje koffie! Doneren kan via deze link.

Wim Jansen is theoloog, schrijver en dichter. In mei verscheen zijn gedichtenbundel Eliane – liefdeslyriek. Voor meer informatie: www.wimjansen.nu.