“Wat mij in Tolstojs boek ‘Het Koninkrijk van God is in u’ vooral aanspreekt, is hoe overtuigend de kernboodschap van Jezus wordt beschreven. Die kern is volgens hem door de kerk veranderd. De officiële kerk legde steeds meer nadruk op macht, rijkdom en uiterlijkheden als relikwieën, een rustdag of allerlei religieuze voorschriften. Zo heeft Jezus het nooit bedoeld”, aldus Jeffrie Quarsie over zijn favoriete boek. Hij is als arts en onderzoeker betrokken bij de wereldwijde beweging Artsen voor vrede.
Door Cees Veltman
“Volgens Tolstoj hebben de meeste christenen zelf de woorden van Jezus verduisterd, niet de zogeheten heidenen. Dat heeft me geraakt. Ik kwam op het spoor van het boek (The Kingdom of God is Within You) nadat ik me had verdiept in Martin Luther King. Hij verwees naar Gandhi en Gandhi verwees naar Tolstoj, al moderniseerde hij diens denken naar geweldloos verzet. Tolstoj zelf werd geïnspireerd door de Amerikaanse quakers.
Woorden van Jezus
Tolstoj vraagt zich in zijn boek af hoe de woorden van Jezus in de praktijk te brengen zijn. Bijvoorbeeld door het nationale onderscheid en het ‘oog om oog, tand om tand’ op te geven. Door het kwaad niet te weerstaan. Ik zie dat denken terug in de bahai-beweging die de nadruk legt op ‘zuivere en voortreffelijke daden’, die jijzelf moet doen. Niet wachten op anderen.
Tolstoj verzet zich tegen de overheid als die bereid is oorlog te voeren. Door geen belasting te betalen bijvoorbeeld. Hoe praktisch dat allemaal is, weet ik niet, want het is nog nooit op grote schaal toegepast. Tolstoj zei dat we eerst naar onszelf moeten kijken voordat we ons met het gedrag van anderen gaan bezighouden. In onze tijd volgen we zijn raad niet op door elkaar slecht af te schilderen, zoals Iran en de Verenigde Staten doen. Dan heb je als land een alibi om te blijven vechten.
Oorlog voeren, maar ook voorbereiden op oorlog, gaat regelrecht in tegen wat Jezus zei. Toch hebben christelijke Amerikanen bommen laten vallen op landen zoals Irak. En president Obama kreeg zelfs de Nobelprijs voor de Vrede omdat hij minder soldaten had ingezet in Irak. Terwijl hij die oorlog juist heeft geïntensiveerd door veel drones in te zetten.
Ik kom net terug uit Irak na onderzoek naar het langere termijneffect van die bombardementen op de gezondheid van de mensen daar. Er worden veel misvormde baby’s geboren in de buurt van militaire afvalverbranding. Het onderzoek is moeilijk, want veel ziekenhuizen zijn gebombardeerd, waardoor gegevens over blootstelling aan gevaarlijke stoffen verloren zijn gegaan. Ik zag in Irak de massagraven van burgers als gevolg van Amerikaanse bombardementen. Ook onderzoek ik de gezondheidsgevolgen van blootstelling aan wapens met verarmd uranium, een restproduct van de productie van kernwapens. Zo zie je maar hoe zelfs al de productie van kernwapens leidt tot wapengeweld.
Kleine groep is voldoende
Als we Jezus volgen, zal dat grote gevolgen hebben voor de huidige wereldorde. Dan is universele vrede mogelijk. Het is niet nodig dat iedereen de leer van Jezus gaat volgen, een kleine groep kan al grote morele invloed uitoefenen. Dat spreekt mij aan. Ook daarom heb ik me aangesloten bij Artsen voor vrede, die actievoert tegen het bezit van kernwapens en voor ontwapening.
Dit jaar is al 1981 miljard euro uitgegeven aan wapens. Dat is een record. Meer dan tijdens de Koude Oorlog. Dat betekent dat we bang zijn voor elkaar. Wetenschappers berekenen al jaren met het beeld van een klok hoe groot de kans is op een nieuwe kernoorlog. De klok wijst nu 100 seconden voor middernacht aan, minder dan tijdens de Koude Oorlog tussen Rusland en Amerika. Ook omdat meer landen kernwapens bezitten: China, India, Israël, Pakistan en Noord-Korea. Het machtsevenwicht is veel precairder geworden. Dat maakt mij niet somber, maar wel boos en spoort me aan tot actie tegen kernwapens. Gebruik van kernwapens zal ook tot een klimaatramp leiden. Dan komen we in een ijstijd terecht.
Het boek was een enorme eyeopener voor mij. Het heeft me een tijd gekost om het boek te verwerken. De eerste reactie op iemand die jou wat slechts aandoet, is hetzelfde terug doen. Dat niet doen is de grootste kracht die je als mens kunt opbrengen. Het druist in tegen alles wat we in de maatschappij horen: kom op voor je jezelf, in plaats van: onderga het kwaad. Neem het Nederlandse buitenlandbeleid dat op oorlog is gericht. Waarom steunen we dat?
Waarom hebben Nederlandse soldaten gevochten in Afghanistan, al noemden we het wederopbouw van dat land? Daarmee is de inzet van soldaten recht gepraat. Er is geen discussie meer over oorlogvoering. Het ministerie van oorlog werd in Nederland omgedoopt tot ministerie van defensie. Dat klinkt beter, maar het gaat om hetzelfde.
Geen enkele overheid geeft toe zelf agressie te plegen. Het heet altijd zelfverdediging, maar in werkelijkheid is het vergelding, zoals de Amerikanen in Irak gingen vechten om de aanval op de Twin Towers te wreken.
Massademonstraties zijn nodig
Ik hoop dat meer jongeren zich gaan interesseren voor het probleem van de kernbewapening en dat er massademonstraties tegen kernwapens komen, zoals in de jaren tachtig. Nu lopen ze terecht mee in klimaatmarsen, maar zien ze niet dat andere probleem van de bewapening en de kernbommen. Ook omdat media daar weinig aandacht voor hebben.
Jongeren ervaren klimaatverandering als dreigender dan kernwapens, omdat ze nu al de gevolgen van klimaatverandering kunnen zien: overstromingen, opwarming van de aarde en allerlei gezondheidseffecten: zoals meer allergieën en meer huidkankers. Het is eigen aan ons mensen om te wachten tot iets misgaat voordat we in actie komen.
Ik hoop dat meer mensen het boek gaan lezen. Jammer genoeg is het niet meer in de openbare bibliotheek te vinden, waardoor het in de vergetelheid dreigt te raken voor nieuwe generaties.”
-----------------------------------------------------
Leo Tolstoj, The Kingdom of God is Within You, Dover Publications (herdruk 2006), 352 blz.
Het boek is gratis te downloaden via www.gutenberg.org/ebooks/43409 in verschillende bestandsformaten. Eveneens te downloaden bij bol.com, v.a. € 0,49.
Maak meer verhalen mogelijk met een donatie
