“Agenda’s lopen vaak vol met gebruikelijke zaken, waardoor we de belangrijkste dingen in het leven vergeten, bijvoorbeeld gewoon met je partner op de bank gaan zitten. Focussen en niet met elke wind meedraaien”, adviseert de Amsterdamse Nynke Valk, coach en samensteller van de Eenvoudig Leven Agenda 2021.
Door Cees Veltman
Jouw agenda invullen, doet je concentreren op wat belangrijk is in het leven en op je eigen koers varen, maar wordt zo niet te veel nadruk gelegd op wat mensen alleen voor zichzelf willen?
“Dat vraag ik me zelf ook wel eens af. Zet ik de mensen niet eerder aan om asociaal te zijn? Als je meer gaat doen wat voor je zelf belangrijk is, kan dat het gevolg zijn. Maar mensen zijn van nature sociale wezens die ook relaties met anderen van groot belang vinden. Het voordeel van de agenda is dat als je invult wat je per week het voornaamste vindt, het gaandeweg duidelijker wordt wat je nu echt wilt. Zo bereik je meer. Met de agenda help je jezelf om authentiek te leven, van binnenuit. Jij bent degene die je leven vormgeeft, het is aan jou!”
Wat versta je onder eenvoudig leven?
“Het gaat mij niet per se om sober leven, maar veel meer om doen wat essentieel voor je is. Je hoeft dan niet meer in alles mee te gaan en niet allemaal extra dingen te doen. Mensen hebben vaak een bucketlist over wat ze nog graag willen zien voor ze sterven: een berg beklimmen of een duikbrevet halen en gaan duiken op de mooiste plekken in de wereld bijvoorbeeld, maar Nederland is ook mooi. Het hoeft in je leven niet allemaal perfect en volgens de heersende normen te verlopen. Doe wat bij jou past.
Eenvoudig leven is dat je tegen meer dingen nee zegt dan je gewend bent en dat je je meer bewust wordt van wat je wilt bereiken. Bijvoorbeeld met een afspraak met iemand, waardoor je aan zo’n ontmoeting meer betekenis kunt geven. De agenda helpt om je week te ordenen zodat je makkelijker trivialiteiten kan loslaten. Wat zijn je grote thema’s voor de komende week? Een project op je werk, je gezondheid, je relatie met je partner, je rol als dochter? Kies dan per thema een of meer kleine, haalbare acties die er echt toe doen. Creëer situaties waarvan je weet dat ze je een positief gevoel geven. Het gaat om zelfregie en zelfcompassie: je hoeft niet alles te doen wat je opschrijft en je hoeft niet alles goed te doen, je mag mild zijn voor jezelf. De agenda is alleen maar een hulpmiddel om je leven te verbeteren in kleine stappen.
Volgens het Japanse begrip kaizen kunnen die stappen zelfs idioot klein zijn, zodat er geen weerstand ontstaat. Bijvoorbeeld een avond gewoon met je partner op de bank zitten, in plaats van in je computer verdwijnen. Het begrip kaizen is in een Japanse fabriek ontwikkeld. Bij problemen ga je eerst terug naar de werkvloer om te horen wat mensen daar denken en te zien of daar iets kan worden verbeterd. Dus niet naar wat er op het kantoor over de gang van zaken wordt gedacht. Zo kun je ook naar je eigen leven kijken: ik doe het nu zo, maar misschien kan het ook op een andere manier, waardoor het handiger of prettiger is. Het kan anders, dat is een mooi principe.”
“Eenvoudig leven is voor mij meditatie in actie”
De agenda nodigt ook uit tot een liefdevolle evaluatie van elke week.
“Ja. Ik vul die zelf niet elke week in, maar het is nuttig om je geregeld af te vragen: wat heb ik deze week bereikt, hoe verliepen de geplande acties, waar ben ik tevreden over en welke uitdagingen kwam ik tegen? Denk niet: ik weet al wat ik heb gedaan. Je hebt vaak meer gedaan dan je je realiseert en als je het opschrijft, wordt het nog reëler.”
Je beveelt in de agenda meditatie aan.
“Ja, dan kun je impulsen van gedachten laten komen en weer laten gaan. Eenvoudig leven is voor mij meditatie in actie. Door te mediteren, leer je om te gaan met impulsen van buiten die je continu krijgt, nu door het nieuws over corona bijvoorbeeld. Laat je die impulsen ongecensureerd binnen? Handel je van daaruit of heb je je eigen plan, een eigen visie op wat je met je leven wilt? Op jullie website las ik dat een christelijke psycholoog precies dezelfde dingen zei die ik essentieel vind: zelfcompassie en nadenken over waarden die we echt belangrijk vinden. Falen mag.”
Dat zei theologe en psychologe Hanneke Schaap-Jonker: De mate waarin er ruimte is voor niet-kunnen, niet-weten en niet-hoeven is een voorname factor voor een leefbare samenleving. (13 juli op de website). Sluit dat aan bij boeddhistische opvattingen?
‘Ja, mede daarom is het boeddhisme mijn levensweg geworden. Mijn ouders waren atheïstisch, dus ik heb over het christendom van huis uit weinig meegekregen. Onze buren waren gereformeerd waardoor ik wel aandacht kreeg voor bidden, maar daar schaamde ik me een beetje voor. In het boeddhisme gaat het om compassie, zelfcompassie en focussen op de kern van het leven en transformatie van je geest, aan jezelf werken. Door het boeddhisme heb ik meer begrip gekregen voor het christendom. Als ik nu een kerk binnenstap, begrijp ik beter waarom mensen daar heen gaan.”
“Reflectie voegt iets toe aan je leven. Je wordt er blij van”
Wat zijn je eigen ervaringen met de agenda?
“Ik gebruik sinds twee jaar deze jaaragenda. Als ik een aantal acties heb ondernomen, hoeft de rest eigenlijk niet meer. Natuurlijk doe ik nog van alles meer en dat is ook oké, maar de rest kan ik loslaten. Dat voorkomt dat je te veel gaat doen en het einde zoek is. Als je een beperkt aantal wezenlijke doelen hebt, geeft dat rust. Je monitort wat je aan het doen bent. Dat vraagt discipline. Reflectie voegt iets toe aan je leven. Je wordt er blij van. Een Italiaanse onderzoeker constateerde bovendien dat werknemers die samen terugblikken op hun werkdag 23 procent effectiever zijn dan andere werknemers die dat niet deden. Bewust aandacht geven aan wat er goed gaat, helpt je in het leven, ook omdat mensen geprogrammeerd zijn om vooral het negatieve te herinneren en daarop te focussen.”
Zijn de essentiële kwesties op een gegeven moment niet op?
“Sommige dingen gaan gewoon door natuurlijk. Werken aan je relatie bijvoorbeeld of de vraag wat je plezier geeft of het lezen van boeken.”
Ook het boek ‘Je leven een bron van vreugde’ van de Tibetaanse geestelijke, Yongey Mingyur Rinpoche, noem je als een van je inspiratiebronnen.
“Ja, ik vind hem briljant. Hij brengt zijn eigen Tibetaanse achtergrond samen met de westerse wereld. Hij beschrijft mooi hoe hij veel paniekgevoelens uit zijn jeugd heeft overwonnen. Als teenager leidde hij al een meditatieve retraite. Ongelooflijk. Het boek is ook een mooie boodschap voor nu in deze coronatijd: geen paniek.”
------------------------
Nynke Valk, Eenvoudig Leven Agenda 2021, Gids om je eigen koers te varen, Trophonios, € 19,95.
Yongey Mingyur Rinpoche, Eric Swanson, Je leven een bron van vreugde, over wetenschap, meditatie en geluk, Kosmos Uitgevers, 285 blz., € 26,95
Maak meer verhalen mogelijk met een donatie
