Commentaar geven

“Elke vorm van commentaar, ook positief, komt bij de ontvanger aan als een oordeel.” En dat remt de ontspanning en creativiteit. Daarom neemt Lisette Thooft zich voor om in 2016 minder te oordelen en te commentariëren. Ze wil een beetje “op God lijken”: je naasten liefdevolle aandacht schenken en hen verder een beetje laten aanrotzooien.

Door Lisette Thooft

Dit is mijn goede voornemen voor 2016: minder commentaar leveren. Gaat nog niet meevallen, vrees ik, want ik ben een dwangmatige, neurotische commentator. Net als de meeste andere mensen die ik ken.

Vandaag heb ik twee proefpersonen op mijn massagetafel gehad op wie ik als student Rebalancing de basistechnieken van Rebalancing massage kon oefenen. In allebei de sessies heb ik te veel commentaar geleverd. Bij proefpersoon één viel het me op dat zijn schouderblad minder vast zat dan de rest van zijn rugspieren. Dus zei ik: ‘Nou dat zit mooi los, zeg.’ Paf! Subiet zat het betreffende schouderblad vast. Proefpersoon twee wilde ik aan het eind van de sessie geruststellen, toen ik haar arm lichtjes op en neer aan het zwengelen was en merkte dat ze die spieren keurig losliet. ‘Perfect,’ zei ik. Ploep! Onmiddellijk spande ze haar armspieren aan.

Creativiteit

Het deed me denken aan een experiment waarover ik eens las, een psychologische proef met kinderen. In twee groepen werd een stel kinderen aan het tekenen en knutselen gezet. Aan de ene groep gaven de begeleiders complimenten, de andere groep werd met rust gelaten. Na afloop van de proef bleek dat de kinderen die met rust waren gelaten, langer bezig waren geweest en meer creativiteit aan de dag hadden gelegd dan de kinderen die positief commentaar hadden gekregen op hun activiteiten.

Oordeel

Waarom reageren we niet goed op commentaar? Elke vorm van commentaar, ook positief, komt bij de ontvanger aan als een oordeel. En beoordeeld worden is niet prettig, niet bevorderlijk voor ontspanning en creativiteit. Kinderen worden bijna voortdurend beoordeeld, in de loop van een normale opvoeding. Ik zou ook niet weten hoe je ze anders moet bijbrengen wat goed en fout is, maar ik weet wel hoe verkrampend het is om beoordeeld te worden. Zelfs complimenten zijn vaak subtiel ambivalent.

Als mijn man bijvoorbeeld zegt dat ik iets perfect gedaan heb – het kerstdiner gekookt of zo – raak ik vaak een beetje gespannen. Ik vraag me onbewust af of hij er misschien iets anders mee bedoelt dan hij zegt. Het was niet perfect, denk ik dan, want die groenteschotel was een beetje aangebrand en die rodekoolpuree smaakte nergens naar, dus waarom zegt hij dat nou?

Maar geen commentaar geven, tja, dat is ook weer zowat. Dat zijn we niet gewend. Wij hebben twee kerstdagen, een keer met familie en een keer met vrienden, een rondvraag aan tafel gedaan. ‘Wat is het nieuwe dat in jou geboren wil worden?’ was onze kerstvraag. Dat kun je net zo oppervlakkig of diepgaand, net zo persoonlijk of afstandelijk beantwoorden als je wilt. Het viel me op hoe automatisch wij disgenoten commentaar leverden als iemand verteld had over zichzelf. De suggestieve vragen en ongevraagde adviezen, ‘Waarom doe je niet…’ en ‘Weet je hoe ik dat doe…’ vlogen over het witte damast.

Aandacht

Géén commentaar geven, lijkt onverschillig en koud, maar dat hoeft natuurlijk helemaal niet. Ik kan ook met volle aandacht naar iemand luisteren, met een open oor en een open hart, en bevestigen dat ik gehoord heb wat die persoon zei, zonder daar mijn eigen mening overheen te sproeien. Ongetwijfeld is dat veel prettiger voor de spreker dan als ik per se wil laten merken wat ik ervan vind.

Zou God ons daarom zonder commentaar een beetje laten aanrotzooien hier op Aarde… Hij weet ook dat we dan creatiever en minder gespannen bezig blijven. Intussen is God wel één en al liefdevolle aandacht. Volgend jaar wil ik een heel klein beetje meer op God lijken. Meer aandacht geven, en minder commentaar.

 » Lees ook andere artikelen van Lisette Thooft