De zeven hoofdzonden - hoogmoed, hebzucht, lust, jaloezie, vraatzucht, woede en luiheid - hebben door de eeuwen heen tot de verbeelding gesproken. Hoe zit dit in de huidige tijd? Zeven Tilburgse kunstenaars onderzoeken de actualiteit van het zondebegrip met de expositie ‘Zondaars?!’ (12 juni t/m 17 juli in Den Bosch). Op een dialoogavond, 24 juni, kunnen bezoekers via ‘gesprekstafels’ met elkaar in dialoog gaan. Ook kan men in biechthokjes de eigen zonden op schrift stellen. Bij het slotfeest wordt absolutie (kwijtschelding) verleend.
De christelijke traditie kent zeven hoofdzonden. De lijst, bedoeld als moreel-opvoedkundig instrument, werd in de zesde eeuw officieel vastgesteld door paus Gregorius I, maar stamt al uit de vierde eeuw. Het betreft een systematisering van neigingen die ten grondslag liggen aan alle menselijke tekortkomingen en wandaden.
De zeven hoofdzonden zijn:
- Superbia (hoogmoed - hovaardigheid - ijdelheid)
- Avaritia (hebzucht - gierigheid)
- Luxuria (onkuisheid - lust - wellust)
- Invidia (nijd - jaloezie - afgunst)
- Ula (onmatigheid - gulzigheid - vraatzucht)
- Ira (woede - toorn - wraak - gramschap )
- Acedia (gemakzucht - traagheid - luiheid - vadsigheid)
Deze canon van de zonden heeft door de eeuwen heen tot de verbeelding van kunstenaars gesproken. Beroemd bijvoorbeeld is het werk van Jeroen Bosch van wie dit jaar het vijfhonderdste sterfjaar wordt herdacht. In het kader van die herdenking namen zeven Tilburgse kunstenaars het initiatief tot een eigentijdse omgang met het begrip zonde. In de expositie 'Zondaars?!' zijn zeven maal zeven kunstwerken, van muziek tot poëzie en schilderkunst, te bewonderen. De expositie vindt plaats in het Kruithuis in Den Bosch, van 12 juni tot en met 17 juli 2016. De officiële opening vindt plaats op 19 juni, 15.00 uur.
Actualiteit
De hoofdzonden hoogmoed, hebzucht, lust, jaloezie, vraatzucht, woede en luiheid hebben in de religieuze- en kunstgeschiedenis geleid tot vele interessante interpretaties. Hoe zit dit in de huidige tijd? Ervaren mensen deze zonden nu anders dan in het verleden? Door middel van de expositie willen de kunstenaars zichzelf en het publiek laten nadenken over wat zonden voor hen persoonlijk en voor de huidige maatschappij betekenen. Welke rol speelt het begrip in de actualiteit? Hebben we recht op wraak als ons iets vreselijks wordt aangedaan? Zijn er groeperingen die het kwaad vertegenwoordigen? Bestaan er personen die je als de belichaming van Lucifer kunt zien? Wie bepaalt eigenlijk wat goed of kwaad is? En wat is de invloed van tijd en plaats bij de invulling van die begrippen? Hebben zonden per se een religieuze lading of is er ook een seculiere interpretatie mogelijk?
Om op deze en dergelijke vragen zicht te krijgen initiëren de kunstenaars naast de expositie nadrukkelijk de dialoog met het publiek. Daartoe organiseren zij verschillende activiteiten.
Gesprekstafels
Aan zeven gesprekstafels - geleid door ervaren gespreksleiders van Nederland in Dialoog - komt de uitwisseling over de zeven zonden aan bod. Belangstellenden kunnen zich vooraf aanmelden. Daarnaast kunnen bezoekers van de expositie en dialoogavond in biechthokjes hun zonden op schrift stellen en deze vervolgens in een offerblok deponeren. De ontboezemingen worden tijdens de Absolutie - de afsluitende bijeenkomst op 17 juli - ritueel verbrand. Alle zonden zijn daarmee vergeven.
Ten slotte zijn de zeven kunstenaars voornemens om Pop-Up Tentoonstellingen te organiseren in leegstaande winkelpanden of op scholen.
Herijken
‘Zondaars?!’ geeft een inkijkje in de worsteling en de verwarring die ieder mens ondergaat bij de interpretatie van de zeven hoofdzonden. Daarnaast geeft het de bezoeker een boeiend inzicht in de meervoudige duiding van dit klassieke gegeven. ‘Zondaars?!’ doet een beroep op de bezoeker om de eigen visie op Goed & Kwaad te herijken en in een nieuw daglicht te plaatsen.
De deelnemende kunstenaars zijn: Josemieke Segers (edelsmid), Ro-Nalt Schrauwen (beeldend kunstenaar), Rob Rieter (musicus), Carel Burghout (dichter), Arma van Rijsbergen (schilderes), Clemens van Meurs (collagist) en Dyami Serna (fotograaf).
Voor meer informatie zie: www.zondaars.com. Via een aanmeldformulier kan men zich opgeven voor deelname aan een van de zeven gesprekstafels. Adres Kruithuis: Citadellaan 7, 5211 XA 's-Hertogenbosch.
[box type="shadow"]
"Zonder oordeel naar jezelf kijken"
Een van de deelnemende kunstenaars is edelsmid Josemieke Segers. Zij vertelt: “Ik was in eerste instantie niet erg geïnspireerd door het thema, omdat ik niet zo houd van de tweedeling goed en kwaad. Het is een oordelende manier van kijken die vaak nuancering en verdieping in de weg staat.
Wat hier als zonden benoemd wordt, zie ik liever als fenomenen met uiteenlopende aanleidingen en achtergronden. Het onderwerp ging mij boeien toen ik het op mezelf ging betrekken: hoe zie ik die fenomenen in mijzelf terug? Dat onderzoeken verloopt makkelijker en prettiger als je nieuwsgierig en zonder oordeel naar jezelf kijkt. Vaak wordt je innerlijke waarneming vertroebeld door gevoelens van schuld en schaamte. Die twee aspecten van zelf-veroordeling vragen om nader onderzoek alvorens de weg naar de fenomenen daarachter vrijkomt.
Om een voorbeeld te geven. Ik heb mezelf nooit als jaloers beschouwd, maar ontdekte op een gegeven moment wel dat ik me steeds óf minder óf meer dan een ander voelde. Blijkbaar zat ik verstrikt in een eindeloos spel van vergelijking. Dat maakt het leven tot een voortdurende strijd.
Het onderzoek naar die minder- en meerderwaardigheidsgevoelens vroeg om een ander standpunt, waarbij ik uit het spel van vergelijken trad en de positie van een benieuwde en betrokken waarnemer innam. Zo kwam ik erachter dat er jaloeziegevoelens zaten onder dat mechanisme van je meer of minder voelen, iets waar ik me erg voor schaamde.
Ik denk dat de fenomenen die we als ‘zonden’ bestempelen in ieder mens zitten. Misschien is de ‘zonde’ waarvan we het meest afstand houden en die we alsmaar in anderen terugzien, wel precies de 'zonde' die ons het meeste dwarszit en daarom onderbewust blijft.
In mijn werk als beeldend kunstenaar probeer ik niet zozeer mijn visie op een bepaalde zonde te geven. De voorwerpen die ik creëer zijn beelden die uit het onderbewuste naar boven komen als ik met een thema bezig ben. Soms vertellen ze dingen die ik (nog) niet goed begrijp. Zoals dromen je soms heel onbegrijpelijk voorkomen, terwijl je wel aanvoelt waarnaar ze verwijzen."
[/box]
Maak meer verhalen mogelijk met een donatie
