Als kleuter was ik bang voor monsters. Ze zaten onder mijn bed, ik wist het zeker en daarom durfde ik niet te kijken. Maar als mijn moeder erbij kwam, dan verjoeg ze de monsters zodat ik weer veilig kon slapen. Het liefst wil je dat het kwaad eruit ziet als monsters. Monsters zijn herkenbaar, dan weet je dat je bang moet zijn. Als je met open vizier kunt vechten – ook dan kun je verliezen maar dan heb je in ieder geval je waardigheid niet verloren. 

Een middeleeuwse legende over de heilige Gertrudis van Nijvel vertelt dat een man zich door de duivel laat manipuleren. De duivel heeft zich verkleed als een gewone koopman, iemand met wie je kunt handelen en onderhandelen. Maar als het erop aan komt, valt er niets te onderhandelen. De man heeft zijn ziel verkocht aan de duivel en deze koop is niet meer ongedaan te maken. Totdat God zelf ingrijpt. Via de heilige Gertrudis ontslaat God de man van de ‘koopovereenkomst’. De duivel laat zijn ware gezicht zien en verliest zijn macht. De man weet zijn ziel gered en wordt monnik.

Wat als het kwaad zich vermomt als je eigen echtgenoot die je liefhad en vertrouwde? Wat als het kwaad gebeurde terwijl je bewusteloos lag, gedrogeerd door zware slaapmedicatie die je toegediend kreeg zonder dat je het merkte?

Gisèle Pelicot is de moedigste vrouw van het jaar. Vanaf haar 58ste tot haar 68ste werd zij regelmatig gedrogeerd en verkracht door haar eigen man, die haar bovendien door andere mannen liet verkrachten. Een gewoon ouder koppel, na hun pensioen neergestreken in het ansichtkaartdorpje Mazan in de Provence. De kinderen en kleinkinderen kwamen graag logeren. Ze had last van uitval, miste soms de herinnering aan hele avonden. Dacht dat ze misschien Alzheimer had, en haar man reed zorgzaam met haar naar de dokters. Ze weigert om het proces tegen haar man en maar liefst vijftig andere daders achter gesloten deuren te laten plaatsvinden. De getuigenissen, de video’s die haar man maakte: laten de daders zich schamen in plaats van zij, het slachtoffer. 

Een op de vijf vrouwen heeft te maken gehad met fysiek of seksueel geweld door de eigen partner of ex-partner. Voor vrouwen ligt het monster soms echt onder het bed, of zelfs naast haar. 

Marian Geurtsen

“Op een dag zal een vrouw opstaan en zich niet meer herinneren wat ze de dag ervoor heeft gedaan, en zij zal tegen zichzelf zeggen: ‘Hé, ik heb de getuigenis van Madame Pelicot gehoord.’ Daarom getuig ik, zodat geen van hen opnieuw gedrogeerd en misbruikt wordt.”

Die man moet wel een zieke geest hebben, denk je. Maar de daders zijn gewone mannen (en soms vrouwen). Want dit bizarre verhaal staat niet op zichzelf. De cijfers zijn schokkend. Van alle vrouwen in Nederland heeft driekwart in het leven te maken gehad met seksuele intimidatie. Een op de vijf vrouwen heeft te maken gehad met fysiek of seksueel geweld door de eigen partner of ex-partner. Zes procent, dat gaat over bijna een miljoen mensen, zit in een structureel gewelddadige relatie. Voor vrouwen ligt het monster soms echt onder het bed, of zelfs naast haar. 

Het zit in onze cultuur, de ideeën over mannelijke stoerheid en vrouwelijke beschikbaarheid. Dat kan gemakkelijk uitlopen op giftige mannelijkheid: het idee dat mannen zich moeten ‘bewijzen’ door vrouwen te domineren, te reduceren tot objecten. Het gezin is in gevaar, roepen sommige groepen, maar ze bedoelen: de mannelijke dominantie is in gevaar. En het slaat hard terug, bijvoorbeeld in de vorm van geweld tegen homo’s, bi en lesbische vrouwen, geweld tegen transvrouwen. Deze groepen vormen immers de ultieme ‘dreiging’ tegen het beeld van mannelijkheid. 

Ik droom van een wereld waarin de duivelse maskers van genderongelijkheid afvallen. Dat niemand bang hoeft te zijn, vrouwen niet voor mannen en mannen niet bang om af te gaan. Dat studenten niet meer weten wat bangalijsten zijn. Dat kinderen niet opgroeien tot daders. Dat een puberjongen kan zeggen: “Nee, ik doe niet mee met die spelletjes om vrouwen te kleineren. Ik hoef niets te bewijzen.”

Marian Geurtsen is zelfstandig ritueelspecialist bij haar eigen bedrijf Schatgraver in de traditie. Zie: www.mariangeurtsen.nl.

Maak meer verhalen mogelijk met een donatie

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.