'Zorg dat (oude) mensen het gevoel hebben erbij te horen.' Het is een veelgehoorde 'oplossing' in het voltooid leven-debat die het vooral in christelijke kring, bijvoorbeeld ChristenUnie, goed doet. Goed bedoeld natuurlijk, maar tegelijk doet deze 'oplossing' tekort aan de tragiek van het leven, zegt Marinus van den Berg. Als ergens politieke slogans, versimpelingen of veralgemeniseringen niet thuishoren dan hier, bij de vraag hoeveel draagkracht iemand in zijn leven kan opbrengen.
Door Marinus van den Berg
Twee maanden geleden kwam er een man op mijn pad die mij vroeg om zijn afscheidsdienst te leiden. Dat heeft inmiddels plaatsgevonden. Hij heeft zijn levenseinde zelf in handen genomen. Er is geen dokter aan te pas gekomen. Zijn einde was voor hem waardig en vredig. Achter zijn besluit waarover hij met allernaasten heeft gesproken schuilde een diep leed. Zijn levensbeker was vol met heimwee, eenzaamheid en geestelijke pijn, die hij ook in zijn lichaam voelde. “Er kon niet meer bij.” Voltooid leven vond hij geen goed woord. Hij vroeg mij niet om toestemming maar zocht wel verbinding in de hoop dat ik de afscheidsdienst wilde leiden.
Versimpelingen
Wanneer een mens je aankijkt en je stelt je open voor zijn verhaal dan kan dat ook raken aan meningen en overtuigingen. Parallel aan de contacten met deze man, liep in de samenleving de discussie over wel of niet een nieuwe wet voor voltooid leven en las ik de promotie van Els van Wijngaarden. Een promotie die veel inzicht geeft en zeker door beleidsmakers en politici, maar ook door kerkmensen gelezen moet worden. Een wetenschapper die serieus genomen dient te worden. Het is een promotie die je kan behoeden voor versimpelingen die zelfs een vorm van nieuw geweld kunnen zijn.
Tragiek
De dag na de uitvaart - maar ook al eerder - zag ik hoe de ChristenUnie het thema voltooid leven kaapt. Ik schrok van de veralgemeniseringen en het verblindende oplossings-denken. Het is niet waar dat als we meer doen of mensen het gevoel geven erbij te horen dan alle wonden van een diep verdriet zo verlicht worden dat ze te dragen zijn. Die gedachte beschuldigt onbedoeld alle mensen die veel doen en deden om een naaste te bereiken maar ervaren dat er ook een onbereikbaarheid is.
Voltooid leven dient niet in een politiek machtsdebat te komen waarbij in verkiezingstijd sommige slogans mooi bekken maar die de tragiek van een werkelijkheid camoufleren.
Maak meer verhalen mogelijk met een donatie
