De podcast verscheen dit jaar als History of Islam in Europe - Engels gesproken dus, in afleveringen van elk drie kwartier. Hoe zagen Europeanen door de eeuwen heen de islam? Wilden moslims ooit ons continent veroveren? Hebben moslims en christenen altijd tegenover elkaar gestaan? En welke culturele bijdrage heeft de islam geleverd?
Berger is hoogleraar Islam and the West aan de Universiteit Leiden en geldt als een van de grootste islamkenners in Nederland. In 2020 verscheen zijn boek De Halalborrel, het resultaat van zijn talrijke contacten met onder andere islamitische studenten. "Moslims hebben niet door hoe Nederlands ze zijn", vertelde Berger naar aanleiding van dat boek.
Migratie
Het idee van een podcast vloeit voort uit Bergers wetenschappelijke werk over de geschiedenis van de islam in Europa, vertelt hij op de website van de Leidse universiteit. "Toen ik daar lezingen over ging geven, merkte ik hoe enthousiast mensen van dat verhaal werden. Het is een leuk verhaal, soms gek, soms bijzonder, en tegelijkertijd enorm relevant voor vandaag."
De migratie van moslims naar landen als Nederland is vooral iets van de laatste halve eeuw. Al veel langer bestaan er in onze omgeving echter ideeën over moslims. Die ideeën zijn vaak al heel oud. "Er is bijvoorbeeld een eeuwenlange traditie van zorg om “die arme onderdrukte moslimvrouwen”."
De podcast beslaat veertien eeuwen en is - net als de colleges die Berger geeft - doorspekt met anekdotes en voorbeelden. De hoogleraar beleeft hoorbaar plezier aan de historische verhalen. "Een persoonlijk lievelingsverhaal van mij gaat over een Zuid-Amerikaanse ambassadeur bij wie ik eens op bezoek was in zijn residentie in Wassenaar. Daar hing een gigantisch schilderij dat verbeeldde hoe de Nederlanders in 1610 een verdrag sloten met de Marokkanen tegen de Spanjaarden. De ambassadeur zwaaide zijn vinger naar mij en zei: “jullie Nederlanders, jullie hebben ons verraden”. Er speelt dus nog steeds emotie bij iets van vierhonderd jaar geleden."
Het jaar 2004
Als wetenschapper richt Berger zich op dit moment op het idee van een islamitische staat. Hij is als jurist geschoold en heeft vanuit die achtergrond ook veel over islamitisch recht geschreven. De islam kent echter geen 'staatsrecht' dat vergelijkbaar is met het westerse (seculiere) staatsrecht.
Daarnaast werkt hij aan een populairwetenschappelijk boek dat zich concentreert op het jaar 2004. In dat jaar vond bijvoorbeeld de moord op Theo van Gogh plaats, door de islamitische fundamentalist Mohammed Bouyeri. En het is het 'geboortejaar' van de anti-islamitische PVV. "Dat was een heel heftig jaar, een soort rollercoaster en daarna lijkt het alsof de tijd heeft stilgestaan. Ik wil heel graag die tijdservaring proberen te vangen, omdat het heel veel verklaart van hoe we nu omgaan met islam en moslims. Maar dat lukt me niet met wetenschappelijke methodes, dus ik zoek naar andere manieren."
