Marinus van den Berg bezoekt Sittard "een stad met nieuwe dure appartementen, maar ook een stad waar steeds meer kinderen in 'uitkeringsgezinnen' leven". Hij bezoek een expositie en 'Geheime tuinen'. De stad zet zijn ziel meer in beweging dan hij vooraf vermoedde.
Door Marinus van den Berg
Het is de voorlaatste dag van de expositie. Morgen zal er een publieksprijs, een schoolprijs en een kunstenaarsprijs worden uitgereikt. Dan eindigt een expositie van lokale en regionale kunstenaars en waaraan ook leerlingen van het DaCapo college mochten deelnemen. De expositie vond plaats op een historische plek in Sittard: het gerestaureerde Mariapark tegenover de basiliek en bedevaartskerk dichtbij de Markt.
Wat mij betreft mag er een eerste prijs gaan naar een leerlinge, Lyintha Movrin. Haar werk bleef op mijn netvlies hangen: ze heeft bij het thema 'beweging' een werk gemaakt met de titel: Je 'innerpersoon' blijft in beweging. Ik keek naar een tekening van een persoon in wiens innerlijk leven (waar je de ziel zou kunnen vermoeden) je twee met elkaar verbonden gezichten ziet. De twee gezichten in beweging lijken een variatie op de emoticons waarvan de een lacht en de ander huilt. Je kunt ook denken aan iemand die vertelt over innerlijke stemmen die dan weer droevig en dan weer juichend zijn. Het werk is fascinerend en verontrustend ontzagwekkend tegelijk. Hoe voelen jongeren zich in deze tijd? Dit werk liet me niet onbewogen.
Dubbelgezicht
Het was half twee in de middag en de voorliggende uren waren voorbijgevlogen. Mede vanwege de stadsgids Theo Timmermans, een vrijwilliger die ons door enkele Geheime Tuinen en ook enkele niet erkende maar zeker even bijzondere tuinen had geleid. Luisterend en kijkend, ook tussen de regels door, leerde ik Sittard kennen als een stad met een dubbelgezicht: een stad waarmee Toon Hermans een haat liefde verhouding had vanwege het faillissement van zijn vader en vanwege een ongelukkige liefde. "Een lieve kleine stad die ook veel geleden heeft”, lees ik in het boekje Uit & thuis in Sittard. (1)
Sittard is een stad met nieuwe dure appartementen maar ook een stad waar steeds meer kinderen in 'uitkeringsgezinnen' leven; een stad waarin steeds minder betaalde tuinmannen zijn voor de tuinen en de parken en dus een dringende behoefte aan vrijwilligers is om het werk te doen; een stad die met leegloop en leegstand van winkels kampt; een stad waar de biercultuur van het grote 'Oktoberfest' meer gemeentelijke aandacht lijkt te wekken dan het culturele erfgoed, terwijl Sittard ook een stad is waar meer kloosters en kerken zijn op enkele honderden vierkante meter dan waar ook in ons land.
Levensboom
Misschien was het vandaag de laatste keer om de tuin met een begraafplaats voor zusters te bezoeken nu het hele terrein is opgekocht en er misschien woonappartementen komen. Nu nog een oase van stilte hoorden we van de schoenmaker die er een huisje heeft. We keken naar de Ginkgoboom, ook wel Levensboom genoemd. We bezochten de begraafplaats waar bisschop Gijsen ligt, de mooie kapel van de zusters Karmelieten en een ondergrondse gang waar in de oorlog een kind ter wereld kwam en waar in voorbije jaar een kerstviering was begonnen.
Vanaf het station liep ik naar de Markt en passeerde de kleine zaterdagse biologische markt. Een uurtje later vertelde, in het karakteristieke hotel Limbourg aan de Markt, Wim Kallen, een van de auteurs van Uit & thuis in Sittard, me enthousiast over bomen en voedselbossen die je altijd iets teruggeven en welke toekomstperspectieven dit kan bieden aan boeren die opnieuw over hun leven en werken moeten en willen nadenken. Wim, leraar op een school, vertelde over zijn 'digitale jongeren' die meer en meer zeggen moe te zijn – Toon Hermans dichtte al 'waarom zijn de mensen zo moe' – maar ook over hun groeiende interesse voor de voedselbossen als een weg om weer dichterbij de aarde te komen.
Bij Boekhandel Krings las ik op de terugweg in de juist verschenen hertaling door Paul Claes van Gedichten 1917-1930 van T.S. Eliot. (2) Twee dagen voor het feest van Driekoningen las ik weer dat jaarlijks te lezen gedicht van de bizarre reis van de wijzen en hoe ze zich na die reis niet meer thuisvoelden in hun zomerpaleizen. Een reis van nieuwsgierigen in wintertijd was een pelgrimage geworden die hen uit hun comfortzone had gehaald. Deze winterdag met zon was voor mij een herontdekking van Sittard. Ik wist niet dat daar zoveel te beleven was dat mijn ziel in beweging zette.
----------------------
(1) Niek Bremen, Peter van Deursen, Wim Kallen, Uit &t huis in Sittard.
(2) T.S. Eliot, Gedichten 1917 – 1930. Koppernik, 2019, 224 blz., € 34,50.
Maak meer verhalen mogelijk met een donatie
