‘Vrijheid & Verwarring’ en ‘Tijd en eeuwigheid’

Zestig jaar geleden kwam er een ongekende beweging op gang die het religieuze leven in Brabant ingrijpend heeft veranderd. Kloosterlingen werden aangespoord om hun leven bij de tijd te brengen. Denk aan het vertalen van gebedenboeken, het houden van de liturgie in de volkstaal, het vervangen van habijten door eigentijdse kleding en er kwam ruimte voor gesprekken en vrije tijd. De tentoonstelling Vrijheid & Verwarring. Kloosterleven in de jaren '60 toont deze omwenteling in de kerken en de kloosters vanuit het oogpunt van zowel de kloosterlingen die binnen de kloostermuren leven als de kloosterlingen die in de samenleving werkzaam zijn, de actieve orde.

De driedimensionale papierkunstobjecten van Annita Smit, vijf nieuwe gedichten van eigentijdse dichters en Krona's eigen laatmiddeleeuwse kunst ontmoeten elkaar in de tentoonstelling Tijd en Eeuwigheid. Poëzie in beeld en woord. Die combinatie van kunstvormen biedt de bezoeker de ruimte een verstilde ervaring te beleven en levert een bijzonder samenspel op tussen de gebedszusters van de abdij en hun waarden.

Museum Krona, Uden. Voor meer informatie: www.museumkrona.nl.

‘Sigalit Landau – Between Worlds’

De Dode Zee in Israël is zo zout dat je er erin blijft drijven. De bekende Israëlische kunstenaar Sigalit Landau (Jeruzalem, 1969) werkt veel in en bij dit meer. Vooral haar spectaculaire zoutsculpturen zijn wereldwijd bekend en zijn nu voor het eerst in Nederland te zien in deze overzichtstentoonstelling in het Joods Historisch Museum in Amsterdam. Ook is een aantal van Landau’s video-installaties te bekijken.

Joods Historisch Museum

De tentoonstelling bestaat uit kunstwerken die een directe relatie hebben met de Dode Zee. Door voorwerpen onder te dompelen in het extreem zoute water van de Dode Zee, soms maandenlang, groeien er zoutkristallen op. Een gewone schoen, een bos prikkeldraad, een visnet of een jurk worden in een nieuwe gedaante uit het meer opgevist. Er is door het hoge zoutgehalte geen leven in de Dode Zee mogelijk, maar het verhaal luidt dat het water helende, magische en transformerende krachten heeft. Het is op meerdere manieren een beladen plek. Politiek gezien door de ligging in het grensgebied tussen Jordanië en Israël. De locatie is ook ecologisch gezien beladen vanwege de grote snelheid waarmee het water verdampt en het meer krimpt. Sigalit Landau – Between Worlds is vanaf 3 december tot 27 maart te zien in het Joods Historisch Museum.

Joods Historisch Museum, Amsterdam. Voor meer informatie: www.jck.nl.

‘Mensentuin’

De nieuwe tentoonstelling Mensentuin. Koloniale tentoonstellingen wereldwijd in het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, het museum waarover de afgelopen tijd veel is gediscussieerd vanwege de aanwezige koloniale kunst, focust op het fenomeen van mensen als ‘levende tentoonstellingsobjecten’. De expositie bevat uitzonderlijke beelden en documenten die soms nooit eerder werden tentoongesteld.

Koninklijk Museum voor Midden Afrika
Koninklijk Museum voor Midden Afrika© Sally V (Wikimedia CC)

Deze reizende tentoonstelling werd voor het eerst georganiseerd in Parijs in 2012. De tentoonstelling is vanaf 9 november te zien zijn in het AfricaMuseumnaar aanleiding van de koloniale tentoonstelling van 1897, die 125 jaar geleden plaatsvond in Tervuren. Het museum nodigt de bezoekers uit om na te denken over de impact van mensentuinen. De aandacht gaat uit naar de Congolese ‘namaakdorpen’ die te zien waren in Tervuren, alsook in Antwerpen (1885 en 1894) en Brussel (1958), maar ook naar andere mensentuinen die wereldwijd werden georganiseerd om personen uit alle werelddelen tentoon te stellen. Sommigen overleefden hun aanwezigheid in het westen niet.

Koninklijk Museum voor Midden Afrika, Tervuren/België. Voor meer info: www.africamuseum.be.

‘Luther & Oranje’

De geschiedenis van het Huis Oranje-Nassau is vooral verbonden met de gereformeerde traditie, waarin het gedachtegoed van Johannes Calvijn een centrale rol speelt. Toch moet de invloed van Maarten Luther niet onderschat worden. Al vanaf Willem van Oranje, zoon van lutherse ouders, staan er al lutheranen in de stamboom van de Koninklijke Familie. Sinds kort vertelt het Luther Museum hun verhaal met portretten, persoonlijke documenten en objecten uit koninklijk en luthers bezit. Hoogtepunt zijn twee brieven van Maarten Luther zelf uit de Koninklijke Verzamelingen.

Luther Museum

Voor eens zullen niet de Koningen en Koninginnen, maar vooral hun aangetrouwde partners in de schijnwerpers staan. Een belangrijk voorbeeld is Koningin-regentes Emma, die bewust lutheranen opnam in haar huishouding. Met Luther & Oranje hoopt het Luther Museum bezoekers een nieuw perspectief te bieden op de relatie tussen het Huis van Oranje-Nassau en religie in Nederland. De tentoonstelling is tot en met 9 januari a.s. te zien.

Luther Museum, Amsterdam. Voor meer info: www.luthermuseum.nl.

‘Vrijdenkers: Van Spinoza tot nu’

De samenstellers van de tentoonstelling Vrijdenkers: van Spinoza tot nu, die nog t/m 27 februari volgend jaar te zien is,zien vrijdenkers als vernieuwers, idealisten, dwarsliggers, vrije geesten én activisten. Een vrijdenker kijkt verder dan de heersende moraal en conventies en creëert ruimte voor nieuwe gedachten. Maar wie voor de één een vrijdenker is, wordt door de ander als oproerkraaier gezien.

De tentoonstelling geeft een overzicht van vier eeuwen vrije geesten, van Baruch Spinoza (1632 - 1677) tot nu en begint in Amsterdam, de stad die al sinds de zeventiende eeuw wordt geassocieerd met vrijdenken. Te zien zijn onder andere de banvloek die door de Joodse gemeenschap in 1656 tegen Spinoza werd uitgesproken wegens ‘gruwelijke ketterijen’, de typemachine van Theo van Gogh, de T-shirts van de eerste Black Lives Matter demonstratie en de handtas van kunstenaar Tinkebell, die zij maakte van haar kat.

Het Amsterdam Museum laat zien en horen wat de kritische geesten dachten, wat hen dreef, en hoe de samenleving erop reageerde. Velen kregen te maken met afkeuring, intimidatie, repressie en geweld. Iedereen die vraagtekens plaatst, kan onder vuur komen te liggen. Interessant zijn de hedendaagse kunstenaars en vrijdenkers die een bijdrage hebben geleverd aan deze tentoonstelling, waaronder Sunny Bergman, Jonas Staal, Henk Schiffmacher, Tim Hofman, David van Reybrouck, Hedy D’Ancona en Femke Halsema. De tentoonstelling is een samenwerking tussen het Amsterdam Museum en het Humanistisch Verbond.

Amsterdam Museum. Voor meer info: www.amsterdammuseum.nl.

‘Maria Magdalena’

Alle topstukken voor deze tentoonstelling in het Museum Catharijneconvent, die nog tot en met 9 januari 2022 te zien is, tonen samen hoe de beeldvorming rond Maria Magdalena zich door de eeuwen heen ontwikkelt. Was ze nu een vrouw van lichte zeden, de apostel der apostelen of misschien wel de echtgenote van Jezus?

Al eeuwenlang laten kunstenaars zich inspireren door Maria Magdalena: van anonieme middeleeuwse meesters tot Marlene Dumas en David LaChapelle. Met spectaculaire kunstwerken uit gerenommeerde binnen- en buitenlandse musea krijgt de mysterieuze Maria Magdalena het grootse podium dat ze verdient: haar eigen tentoonstelling. De oudste verbeelding die te bewonderen is, komt uit de eigen collectie en dateert uit de late elfde eeuw. Het meest recente werk dat naar de tentoonstelling komt, is eind 2020 geschilderd door de Nederlandse kunstenaar Helen Verhoeven.

Ontmoet de veelzijdige Maria Magdalena via oude bronnen, indrukwekkende schilderijen, hedendaagse beeldende kunst en populaire cultuur. Ze zalft, verleidt, huilt, bidt, verkondigt, bekeert, en verricht wonderen. Zo openbaren zich haar vele gedaantes: van kroongetuige tot zondares tot feminist. En wat zegt haar blik ons? Indringend, peinzend, uitdagend, schuldbewust of toch uitnodigend: Maria Magdalena is steeds een spiegel van de tijd.

Museum Catharijneconvent, Utrecht. Voor meer info: www.catharijneconvent.nl.

‘Healing Power’

Zit u niet lekker in uw vel, dan ligt een doktersbezoek voor de hand. Sommige mensen wenden zich echter tot behandelmethodes die terug te voeren zijn op eeuwenoude tradities. Van amuletten, klankschalen en hypnotiserende troms tot sjamanen, heksen en voodoopriesters: aanbod genoeg. De tentoonstelling Healing Power in het prachtige Tropenmuseum in Amsterdam geeft inzicht in verschillende vormen van helende kracht en toont de zoektocht van de moderne mens naar balans tussen lichaam, ziel en geest.

Tropenmuseum
Tropenmuseum© GerardM (Wikimedia CC)

In het museum kunt u de de magische buidels vol geneeskrachtige stoffen bewonderen als ook betekenisvolle sieraden en sjamanenmantels. U zult verbaas zijn over de vele amuletten uit de hele wereld: van Groenland tot Pakistan en van Mexico tot Tibet. Interessant zijn de kunstenaars die zich met dit thema bezighouden, zoals Damian Hirst, Remy Jungerman, Joseph Beuys en Marina Abramovic. Healing Power is tot en met 6 juni 2022 te zien.

Tropenmuseum, Amsterdam. Voor meer informatie: www.tropenmuseum.nl.

‘Blik op oneindig’

Enkele weken geleden werd in PARCUM in Leuven Blik op oneindig geopend. Deze tentoonstelling vertrekt van het menselijke verlangen om de wereld beter te begrijpen, en zijn plaats daarin. Met religieus erfgoed als leidraad, behandelt de tentoonstelling verhalen over schepping, vergankelijkheid en hoop.

PARCUM

Waar komen we vandaan? Wat doen we hier en waar gaan we naartoe? Het raadsel van de oorsprong, de vraag naar de zin van het leven en het mysterie van de eindbestemming zijn zo oud als de mens. Blik op oneindig onderzoekt hoe religie, in haar diversiteit, deze levensvragen benadert. PARCUM brengt daarvoor erfgoed uit verschillende musea, kerken en kloosters samen. De objecten in de tentoonstelling illustreren het voortdurend verlangen van de mens om de wereld en de kosmos vorm te geven en te begrijpen.

De Nederlandse auteur en theatermaker Marjolijn van Heemstra treedt in dialoog met de objecten in de tentoonstelling. Met puntige reflecties gekoppeld aan actuele vraagstukken beschouwt ze het menselijke wereldbeeld en de vergankelijkheid van de mens. De tentoonstelling loopt tot en met 16 januari 2022.

PARCUM, Leuven. Meer info op www.parcum.be.

‘Vulnerable Identity'

Arent Weevers is studentenpastor én kunstenaar. Zijn werk is veelal gericht op de relatie tussen religie en kunst en mediakunst en spiritualiteit in het bijzonder. De installatie Vulnerable Identity werd door hem en zijn dochter Danya Weevers gemaakt voor de Vide van de Schouwburg Hengelo. Deze installatie bestaat uit een mix van duurzame kledingtechnieken en 3D-filmtechnieken. Vulnerable Identity laat bezoekers de fragiliteit van onze identiteit ervaren en stemt tot bezinning op thema’s als samenleven, milieu en duurzaamheid.

Naast hun gedeelde zorg over de toekomst vertoont het werk van vader en dochter nog een overeenkomst: ze zitten altijd dicht op de huid. Arent richt zich op de kwetsbaarheid van de mens en drukt dat uit met 3D-filmbeelden. De figuren kun je bijna aanraken. Bij Danya gaat het om de kwetsbaarheid van de natuur, die zij vorm geeft in comfortabel zittende mode. De kleding raakt de huid aan. Nog niet eerder kwamen 3D mediakunst en mode op deze wijze bij elkaar. De installatie is tot eind november te zien.

Schouwburg, Hengelo. Voor meer info: www.arentweevers.com.

‘Azteken’

De Azteken: een van de iconische beschavingen uit de wereldgeschiedenis. Precies 500 jaar geleden kwam er een eind aan het grote Azteekse rijk door een handvol Spanjaarden en hun inheemse bondgenoten. Die gebeurtenis is aanleiding voor deze grote tentoonstelling in Museum Volkenkunde in Leiden.

Museum Volkenkunde Leiden
Museum Volkenkunde Leiden© ErikvanB (Wikimedia CC)

Indrukwekkende voorwerpen zoals stenen beelden, verfijnde sieraden en tekeningen uit codices, verlevendigd met bijzondere verhalen en actuele inzichten: dát zijn de ingrediënten van deze tentoonstelling. Het gaat bovendien om een internationaal samenwerkingsproject met o.a. vooraanstaande archeologen uit Mexico en het Museo Nacional de Antropologia in Mexico-Stad. Uniek vanwege de internationale bruiklenen en topstukken die deels voor het eerst buiten Mexico te bewonderen zijn. De expositie is te zien t/m 20 februari 2022.

Museum Volkenkunde, Leiden. Voor meer info: www.volkenkunde.nl.

Voor meer interessante kunsttentoonstellingen: houd de Volzin agenda op de website in de gaten. Hebt u agendatips? Geef die door aan de redactie van Volzin via redactie@volzin.nu.