Vanuit mijn werkkamer in het klooster zie ik regelmatig vracht- of bestelauto’s onder de kloosterpoort doorrijden met de tekst erop: ‘Collega’s gezocht!’ of meer wervend: ‘Ben jij degene die ons team komt versterken?’ Personeelstekort. Veel bedrijven hebben er vandaag mee te kampen. Ook kerken en kloosters. Kijkend naar die auto’s vol wervende teksten droomde ik ook van zo’n tekst achterop onze auto’s. Het is bij een droom gebleven, en toch ook weer niet.

Werven of sterven? Het was in de jaren tachtig een spraakmakend boekje in de katholieke kloosterwereld. De auteur, zelf kloosterling, vond dat het beter was om als kloostergemeenschap waardig te sterven dan om nog nieuwe kandidaten te werven. Een valse tegenstelling denk ik. Goed en waardig sterven, ook als religieus instituut, is zeker een aan te bevelen levenskunst, en soms onvermijdelijk, maar het werven – lees: aantrekkelijk houden van de kloosterlijke levensstaat - evenzeer.

Doel van dit digitale ‘noviciaat’ was om de geïnteresseerde de juiste informatie te geven over de weg naar het monnik worden

broeder bernardus

De laatste jaren werd mij steeds duidelijker dat er heus nog wel belangstelling voor het kloosterleven bestond maar dat de kennis over het religieuze leven minimaal werd. De kwaliteit van de aanvragen liep steeds harder achteruit. Mensen wisten absoluut niet waarom ze aan de kloosterpoort aanklopten en wat zij daarachter verwachten konden. Steeds vaker kwam een geïnteresseerde niet verder dan een kort dwingend briefje of e-mail: ‘Ik wil monnik worden!’ Meestal was dit soort briefjes ’s nachts geschreven waarbij je je niet aan de indruk kon onttrekken dat dit de laatste wanhoopsdaad in iemands leven was of dat het in een dronken bui getypt was. Hilarisch is ook de man die monnik wilde worden maar nog niet wist waar hij zijn vrouw moest laten.

Ik wist ook wel dat een auto met de tekst ‘Monniken gezocht!’ niet de oplossing zou zijn voor dit probleem. Maar wat dan wel? In contact met communicatie- en marketingdeskundigen – ook voor kloosters aan te raden gesprekspartners – ontstond het idee van een digitaal voortraject voor geïnteresseerden in het monnikenleven, dat al snel de naam e-novice kreeg. Doel van dit digitale ‘noviciaat’ was om de geïnteresseerde de juiste informatie te geven over de weg naar het monnik worden. Een lange weg die tot uitdrukking werd gebracht in één enkele webpagina waarbij men vanaf het moment van kennismaking tot het moment van de definitieve verbintenis gewoon door moet scrollen. Er zijn geen mogelijkheden om fases in dit proces over te slaan. Naast uitleg over de verschillende fasen vertellen de huidige broeders van de gemeenschap hoe zij deze fase ervaren hebben. Video en geluidsfragmenten geven een inkijkje in het dagelijks leven.

Drie van de vijf geïnteresseerden kwamen al voor enige tijd meeleven en één is inmiddels aan zijn postulaat begonnen

broeder bernardus

Essentieel onderdeel zijn de zes nieuwsbrieven waarvoor men zich kan inschrijven. Iedere twee weken ontvangt men een nieuwsbrief rond een bepaald thema dat verder wordt uitgediept en praktische tips. Alles leidt er toe dat men op een gegeven moment een brief of e-mail aan de abt kan schrijven waarin men met motivatie uitlegt waarom men monnik wil worden. Het e-novice-project trok veel belangstelling in de landelijke en buitenlandse pers. Een seculiere marketingorganisatie was zo onder de indruk dat het project zelfs in de prijzen viel.

Levert het ook wat op? In de eerste weken schreven maar liefst 85 mensen zich in voor de nieuwsbrieven. Uiteindelijk schreven er vijf een brief. Zij werden uitgenodigd om verder te komen praten. De inhoud van deze brieven was precies wat we wilden en voor ogen hadden. Het zorgde voor meteen goede kennismakingsgesprekken. Drie van de vijf kwamen al voor enige tijd meeleven en één is inmiddels aan zijn postulaat begonnen, de eerste fase op de weg van een zes jaar durend vormingstraject. De tweede zal spoedig volgen en de derde heeft al aangegeven in 2022 te zullen intreden. Ik heb het toch niet kunnen laten. Op onze auto’s staat nu niet de tekst ‘Collega’s gezocht’ maar gewoon ‘www.enovice.nl’.

Broeder Bernardus is abt van Abdij Koningshoeven in Berkel-Enschot.