De opwinding van de uitvinders van het internet is dertig jaar later nog steeds voelbaar: "Stel je voor dat je je pen zou kunnen oppakken en ermee op een van de auteurs of onderwerpen in dit paper zou kunnen drukken om gerelateerde informatie te zien. Stel je voor dat die documenten weer aan andere gekoppeld zouden zijn en dat alle informatie ter wereld op die manier binnen handbereik zou zijn. Als je dit paper op papier leest, kun je daar alleen maar van dromen. Maar lees verder."
Het world wide web zou de wereld veranderen: alle informatie met elkaar verbonden en voor iedereen toegankelijk — de waarheid binnen handbereik.
Een laatste spasme van de moderne droom voordat het postmodernisme definitief voet aan de grond kreeg? Een ingreep van God tegen de nieuwe toren van Babel? Hoe dan ook is het internet dertig jaar later iets heel anders geworden dan de uitvinders ervan voor ogen hadden.
Een paar bedrijven zijn uitgegroeid tot absolute monopolisten en daardoor in staat vrijwel iedere stap die je online zet te volgen. Andere bedrijven hebben zich gespecialiseerd in het analyseren van deze data om te bepalen welke informatie ze je het beste kunnen voorschotelen om je een nieuwe koelkast te laten kopen of te zorgen dat je op Trump stemt. De waarheid is, mede dankzij het internet, een speelbal geworden voor wie er zijn voordeel bij kan halen.
Zuckerberg is uit op niets dan eigen gewin, desnoods ten koste van de democratie of mensenlevens
Jeroen Fierens
Verre van perfect maar niettemin prijzenswaardig zijn daarom de pogingen van Twitter om verantwoordelijkheid te nemen voor hun rol in de ontstane situatie. Persoonsgegevens worden niet langer gebruikt voor politieke advertenties en desinformatie wordt voorzien van een doorverwijzing waarmee de gebruiker zich beter kan informeren. Oók als die informatie afkomstig is van de president van Amerika.
Het contrast met Facebook kan bijna niet groter. Terwijl er steeds meer bekend wordt over de rol van het platform in de beïnvloeding van verkiezingen, blijft CEO Zuckerberg zich schaamteloos verschuilen achter de fictie van een ‘neutraal platform’ dat zijn gebruikers niet wil censureren.
Wat mij betreft is daarmee ook de laatste pretentie van moreel besef uit de weg: Zuckerberg is uit op niets dan eigen gewin, desnoods ten koste van de democratie of mensenlevens. Mocht u nog op zoek zijn naar een reden om uw Facebook-account op te zeggen: alstublieft.
Jeroen Fierens is programmeur, een beetje schrijver en levensbeschouwer.
