'Pas op je woorden, want ze worden daden'

Het lijkt wel alsof er een collectieve boosheid door Nederland gaat. Minstens net zo besmettelijk als corona. En mondmaskers maken dit alleen maar erger. Ik zie het op de verbeten, half bedekte, gezichten van mensen achter hun winkelwagentje. Ik merk het aan de geïrriteerde manier waarop fietsers me toesnauwen, als ik bij gebrek aan trottoir, een stukje over het fietspad loop met de honden.

Ook mijn werk bestaat in toenemende mate uit eindeloos praten met mensen die ergens boos over zijn. Als ik ooit een carrièreswitch moet maken, dan kan ik zo als mediator aan de slag. Of toch maar niet, want ik word er doodmoe van.

Lusteloos blader ik in een boek met de mooie titel ‘Hoe doet een mysticus de afwas?’ van Lorenz Marti. Dan valt mijn oog op een spreuk uit de Talmoed: ‘Pas op je gedachten, want ze worden woorden. Pas op je woorden, want ze worden daden. Pas op je daden, want ze worden gewoonten. Pas op je gewoonten, want ze worden je karakter. Pas op je karakter, want het wordt je lot.’

Ineens begrijp ik wat er is gebeurd met de vrouw die ooit het gevoel heeft gekregen niet gezien of gehoord te worden. Die gedachte heeft ze onbewust gekoesterd en steeds opnieuw uitgesproken. Ze is gaan handelen vanuit het perspectief: ‘Ik word toch niet gehoord’. De kleinste gebeurtenissen werden aanleiding voor een groot gevoel van onrechtvaardigheid en eindeloze verwijtende gesprekken. Triest genoeg is ze hard op weg om gelijk te krijgen. Haar karakter is zo ge- of vervormd, dat andere mensen haar inderdaad liever niet meer zien.

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding waarschuwde voor activisten die grimmiger en gevaarlijker worden. Er is sprake van een onderstroom met extremistische gedragingen. Daarin worden complottheorieën gekoesterd en onderbuikgevoelens gevoed met woorden en daden. De overheid, de media, de wetenschap, de Fatima’s en Mohammeds van deze wereld zijn schuldig aan hun ongemak, hun angst, het onrecht dat hen overkomt.

‘Die gedanken sind frei’ zong men al begin negentiende eeuw. Wel ‘vrij’, maar niet ongevaarlijk. Marti raadt ons aan om de uitsmijter van je hart te worden en alle gedachten die niet goed voor je zijn eruit te gooien. Om je te concentreren op andere, positieve gedachten. Kunnen we daar alsjeblieft een verplicht vak van maken op school?