Eva, gekleed in een lange beige jas en een crèmekleurige coltrui, wil de rouwauto zelf rijden. Met enige tegenzin krijgt ze de sleutels overhandigd door de uitvaartondernemer, waarna ze met slippende banden weg spurt, richting de begraafplaats. “Oké mam, daar gaan we dan”, zegt ze en ze schuift een cassettebandje in de muziekspeler, met op het hoesje het opschrift: ‘Favoriete liedjes Willemien.’
Terwijl ze over de snelweg rijdt, passeert ze een lichtblauwe Volvo uit de jaren zestig waarin een meisje het hoofd tegen de zijruit drukt. Eva schrikt: dat is haar jongere zelf. Met achter het stuur haar nog jonge moeder die besloten heeft weg te gaan bij haar echtgenoot. Eva raakt in paniek van dit waanbeeld, neemt kortademig een afslag en rijdt met haar begrafenisbolide bijna door de glazen pui van een ziekenhuis. Een patiënt die er op de stoep zit te roken, kijkt nauwelijks op of om.
Beumer wil ook iets zeggen over de angst om zélf gek te worden. De vrees dat de warboel in het eigen hoofd op een kwade dag werkelijk onontwarbaar wordt
jurgen tiekstra
Het is een komisch moment in het licht autobiografische filmdrama Mijn vader is een vliegtuig van regisseur Antoinette Beumer, gebaseerd op de roman die zij een paar jaar geleden uitbracht over de moeilijke relatie die zij als kind had met haar vader, die lang in een psychiatrische kliniek verbleef. Hij verloor zijn verstand voorgoed toen haar moeder bij hem wegging. Nog altijd worstelt ze met een beeld uit haar jeugd: haar vader die ’s nachts in de deuropening van haar slaapkamer een sigaret rookt en naar haar kijkt terwijl ze in bed ligt. Die herinnering betekent voor haar benauwenis en onveiligheid.
Met het gefingeerde scenario over de veertigjarige Eva die haar moeder verliest aan hartfalen en daarna contact zoekt met haar uit het oog verloren, psychisch verwarde vader (een rol van acteur Pierre Bokma) probeert Antoinette Beumer de ‘waarheid te liegen’ over haar eigen worsteling met haar jeugdtrauma en tegelijkertijd het bredere menselijke verhaal te vertellen over mensen die de pijn en het verdriet van hun ouders hebben overgenomen in een keten van intergenerationele trauma’s. Dat niet alleen: Beumer wil ook iets zeggen over de angst om zélf gek te worden. De vrees dat de warboel in het eigen hoofd op een kwade dag werkelijk onontwarbaar wordt.
Actrice Elise Schaap verbeeldt de vrouw die zich gedwongen voelt om in de afgrond van haar trauma te kijken, zoals Antoinette Beumer dat zelf ooit moest doen
jurgen tiekstra
Actrice Elise Schaap verbeeldt de vrouw die zich gedwongen voelt om in de afgrond van haar trauma te kijken, zoals Antoinette Beumer dat zelf ooit moest doen. Net als zoveel anderen die niet ongeschonden onder de handen van hun ouders opgroeiden. Het is jammer dat Beumer geen acteursregisseur is en haar hoofdrolspelers weinig ruimte geeft met hun spel het verhaal te vertellen en wat er in hen omgaat. In plaats daarvan doen vooral muziek en beeldeffecten dat werk. Veel personages hebben nauwelijks tekst: acteur Stefan Rokebrand staat af en toe onmachtig te acteren, en trekt dan maar een verbijsterd gezicht om te tonen dat hij niet snapt wat er omgaat in zijn vrouw.
Dat terwijl een paar goed getroffen zinnen al zoveel kunnen doen: zoals die kleine dialoog die hij later in de film heeft met zijn vrouw, voorin de auto. Hij houdt gewoon van haar. Wat er ook gebeurt.
Mijn vader is een vliegtuig is vanaf 30 september te zien in de bioscoop.
