De tweede deugd: moed. Waar zijn de helden?

‘Waar zijn de helden?’ Zo’n twintig jaar geleden circuleerde lange tijd een Postbus 51 reclame met deze prangende vraag. ‘Moed moet’ was het slotpleidooi van de commercial. Twee decennia later luidde een kop in de krant naar aanleiding van het overlijden van Peter R. de Vries ‘De laatste moedige Nederlander is gestorven’. De moed lijkt diep in onze polderschoenen geschoven.  

“Vroeger draaide alles om moed. In de klassieke literatuur; Achilles, de Griekse tragedies. Je leven op de weegschaal leggen voor een principe. Nu lees ik het nergens meer, het is weg!” zegt Damiaan Denys.

Terwijl de Iraanse vrouwen en mannen ons eraan herinneren wat het strijden voor je mensenrecht inhoudt, lijken wij de katalysator te ontberen om het ontstoken vonkje van onze voorouders brandend te houden. Of beter: met het behalen van een bepaald comfortplafond is de katalysator weggeredeneerd. “De helden van tegenwoordig strijden voor hun eigen genot. In die zin zijn wij allen helden.” vat Arnon Grunberg cynisch onze worsteling met het leven in het naoorlogse Europa samen. 

Het Griekse woord ethos, staat oorspronkelijk voor het leger - het holletje waarin een haas woont. Deze maakt de haas door zich razendsnel rond te draaien in hoog gras, zodat het opgerolde gras naar diens lichaam gevormd wordt. 

Zo beschouwd trachten óok wij ons leven tot een huis te maken. Een die ons beschermt; niet alleen tegen de vijand, maar ook tegen eenzaamheid en vervreemding van de ander en onszelf. Een huis, waarin wij in staat zijn onze verlangens en ons handelen te interpreteren. De deugd is volgens Aristoteles een houding, in het latijn, habitus. 

“Moed gaat om het kunnen beheersen van je angsten”, zegt filosoof Emma Cohen de Lara. “Je mag best bang zijn. Maar een goede strijder is alleen op gepaste momenten bang.” Daarom is moed tonen je gebreken onder ogen durven zien, ervaart Garmt Haakma keer op keer, die zijn bierbrouwerij oprichtte om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt een werkplek te geven. “Moed is een van de deugden die ik de mensen hier toedicht. Ze hebben de moed gehad hier binnen te komen en te zeggen: ik heb een handicap en kan sommige dingen moeilijk leren. Ze stappen letterlijk en figuurlijk de drempel over. Ze willen graag erbij horen.” 

De vraag is of je durft te vechten voor je innerlijk kompas, tegen de beperkingen die je ervaart? Hoe stellen we onszelf in staat, om met een onbevangen houding de fundamenten waarop we onze veilige woonplaats hebben gebouwd te waarborgen? In deze podcast reizen we als baby Mozes naakt in een biezen mandje langs onze angsten en gaan op zoek naar onze innerlijke kracht.