In Supernova worden de hoofdpersonen gedwongen al te rouwen, terwijl de echte rouw er nog niet is

Het landschap van het Lake District, het nationaal park in het noordwesten van Engeland, is majestueus: met zijn spaarzaam begroeide heuvels, spiegelende meren en lichtblauwe hemelgewelven. Op die kronkelende wegen, omzoomd door lage stenen muurtjes, rijdt een oude camper, een Fiat Autotrail Cheyenne. Voorin zit een echtpaar, gespeeld door acteurs Stanley Tucci en Colin Firth. Tucci speelt de import-Amerikaan Tusker, die een hekel heeft aan elektronische navigatie en op de bijrijdersstoel daarom een poging doet het netwerk aan wegen op de autokaart te ontwarren. Firth, die diens partner Sam speelt, kijkt liefdevol maar met een bezorgd gezicht toe.

De Britse filmmaker Harry Macqueen wilde, vanwege persoonlijke ervaringen in zijn directe omgeving, een speelfilm maken over een personage dat leidt aan vroege dementie. Hij schreef het scenario zelf en vond Stanley Tucci bereid voor één van de hoofdrollen, die op zijn beurt de met hem bevriende acteur Colin Firth erbij betrok.

Daar zitten ze dan aan weerszijden van een formicatafeltje in hun camper, de twee gelauwerde acteurs. Het heeft iets ongemakkelijks, want in die wat kleinburgerlijke setting moeten ze een levensgroot thema tot leven wekken: gedwongen zijn om al afscheid te nemen terwijl het echte afscheid nog moet komen, gedwongen zijn al te rouwen terwijl de echte rouw er nog niet is. Want Tusker lijdt aan ‘posterieure corticale atrofie’, al wordt dat in de speelfilm zelf niet bij name genoemd. Hij was vanouds een schrijver, maar verliest niet alleen het motorische gemak om een pen over papier te bewegen; überhaupt ook het vermogen om een literaire volzin te formuleren. Het zal ook niet lang meer duren voor hij zijn herinneringen kwijt is.

De metaforiek van Supernova is wat gemakzuchtig: de road trip die ze maken verbeeldt vanzelfsprekend de ontwikkeling die de beide mannen moeten doormaken. Dat Tusker naast schrijver ook sterrenkundige is, maakt het mogelijk om de mens te verbeelden als een lichtgevende ster die op een fatale dag nog één keer opvlamt en dan uitdooft.

Filmmaker Harry Macqueen wil het de kijker niet moeilijk maken, maar op rustige wijze het verzengende verlies evoceren dat iemand ervaart als zijn partner langzaam wegglijdt. Dat niet alleen, ook een ánder verlies wordt verbeeld: controleverlies. Zelfbeschikking is de heilige graal in het moderne bestaan, dus Tusker weigert simpelweg te ondergaan wat zijn ziekte hem doet ondergaan.

Maar over zelfregie nadenken, betekent dat je moet erkennen dat de werkelijkheid is zoals ze is: dat ontkenning slechts blinde hoop is. Tusker en Sam worden uit elkaar gerukt door een onverschillige ziekte. Ze staan met lege handen. De stilte tussen hen zit vol ongemak.

Personage Sam is pianist. De reis die Tusker en hij maken was oorspronkelijk bedoeld om zijn eindpunt te vinden bij een concertzaal, waar Sam een recital moet uitvoeren. Gaandeweg de film speelt Sam, die de piano lang niet meer wilde aanraken, ook daadwerkelijk een stuk. Acteur Colin Firth doet dat zelf, net zo kalm als de film zelf is: Salut d’Amour van de Britse componist Edward Elgar. Want uiteindelijk is dat het waar de film over gaat: de liefde.